Rối loạn thần kinh thực vật: cách phát hiện và điều trị

A- A+

Rối loạn thần kinh thực vật gây nên những rối loạn hoạt động của các cơ quan và tuyến tiết bên trong cơ thể , dẫn tới các triệu chứng điển hình như run tay chân, tim đập nhanh, đổ mồ hôi...

Rối loạn thần kinh thực vật là gì?

Rối loạn thần kinh thực vật là trạng thái mất cân bằng hoạt động của hệ giao cảm và hệ phó giao cảm, làm rối loạn hoạt động của các cơ quan do hệ thần kinh thực vật chỉ đạo và gây ra các triệu chứng đa dạng trên toàn hệ thống.

Hệ thần kinh thực vật (hay hệ thần kinh tự chủ) làm nhiệm vụ chi phối hoạt động của tất cả chức năng tự động trong cơ thể. Cụ thể, nó kết nối não bộ với hệ tim mạch, tiêu hóa, tiết niệu, sinh dục và các tuyến tiết…

Hệ thần kinh thực vật cấu tạo gồm hệ thần kinh giao cảm (đóng vai trò kích thích hoạt động) và hệ thần kinh phó giao cảm (đóng vai trò ức chế hoạt động). Bình thường, hai hệ thống này luôn hoạt động cân bằng với nhau, đảm bảo cho các cơ quan làm việc chính xác và hiệu quả.

Rối loạn thần kinh thực vật gây xáo trộn hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể

Rối loạn thần kinh thực vật gây xáo trộn hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể

Nguyên nhân gây rối loạn hệ thần kinh thực vật

Rối loạn thần kinh thực vật có thể gây ra bởi nhiều nguyên nhân có thể là sinh lý hoặc bệnh lý hoặc rối loạn nội tiết trong cơ thể, bao gồm:

- Căng thẳng, stress kéo dài sẽ tạo ra những áp lực trên hệ thần kinh, kích thích tăng tiết adre-naline và cor-tisone vào máu, dẫn tới rối loạn hoạt động của hệ thần kinh thực vật.

- Mắc một số bệnh mạn tính như tiểu đường, bệnh parkinson, đa xơ cứng và mất trí nhớ.

- Bệnh tự miễn như Sjogren, lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp, loét dạ dày, hội chứng Guillain – Barre…

- Tổn thương dây thần kinh do phẫu thuật hoặc xạ trị ở vùng cổ.

- Điều trị bằng một số loại thuốc nhất định, đặc biệt là hóa trị ung thư.

- Một số bệnh truyền nhiễm như bệnh Lyme, HIV/AIDS.

- Rối loạn di truyền từ cha mẹ sang con.

- Hoạt động của các cơ quan bị suy yếu do lão hóa khi uổi cao.

Stress là nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn thần kinh thực vật

Stress là nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn thần kinh thực vật

Dấu hiệu bệnh rối loạn chức năng hệ thần kinh thực vật

Tùy thuộc vào hệ cơ quan bị ảnh hưởng mà dấu hiệu rối loạn thần kinh thực vật của mỗi người bệnh sẽ khác nhau, có thể xảy ra ở 1 hoặc nhiều triệu chứng khác nhau như:

- Rối loạn trên hệ thần kinh: Khi chức năng của hệ thần kinh bị ảnh hưởng có thể dẫn đến một số triệu chứng như run tay chân, đau đầu, mất ngủ, giảm trí nhớ, giảm sự chú ý, hay lo âu… Các biểu hiện này trở nên rõ ràng hơn khi thời tiết thay đổi.

- Rối loạn trên hệ tim mạch: Quá trình vận mạch bị rối loạn khiến người bệnh bị hồi hộp, đánh trống ngực hay nhịp tim chậm, rối loạn nhịp tim, đau ngực, khó thở, mệt mỏi, tụt huyết áp tư thế, chóng mặt…

- Rối loạn trên tiêu hóa: Chức năng co bóp của dạ dày bị ảnh hưởng, gây rối loạn tiêu hóa. Người bệnh thường thấy khó tiêu, đầy hơi, ợ nóng; tiêu chảy kéo dài, tăng nhu động dạ dày, ruột, thay đổi vị giác, ăn nhanh no, rối loạn tiểu tiện, đại tiện (táo bón)…

- Rối loạn trên tiết niệu: Người bệnh bị rối loạn tiết niệu nên hay tiểu đêm, đái dầm, bí tiểu, tiểu không tự chủ. Một số trường hợp nặng có thể bị nhiễm khuẩn tiết niệu.

- Rối loạn trên hệ sinh dục: Suy giảm chức năng tình dục như rối loạn cương, bất lực, xuất tinh sớm, xuất tinh ngược dòng, khô âm đạo…

- Rối loạn tuyến mồ hôi: Thường gặp nhất là trường hợp rối loạn tiết mồ hôi. Người bệnh có thể bị tăng tiết mồ hôi quá mức gây đổ mồ hôi nhiều ở tay, chân, đầu, mặt… hoặc giảm tiết mồ hôi gây khô da…

- Các triệu chứng khác: Tê bì tay chân, da khô, gãy tóc, móng tay giòn, xanh xao, tay chân lạnh, rối loạn kinh nguyệt…

Rối loạn thần kinh thực vật là nguyên nhân phổ biến gây run tay

Rối loạn thần kinh thực vật là nguyên nhân phổ biến gây run tay

Rối loạn thần kinh thực vật có nguy hiểm không?

Rối loạn thần kinh thực vật là bệnh ngày càng phổ biến, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống thường ngày của người bệnh, khiến họ trở nên dễ căng thẳng, mệt mỏi. Đặc biệt với những người bị run do rối loạn thần kinh thực vật, khi càng lo lắng, căng thẳng, khi tập trung hay đứng trước đám đông biểu hiện run của họ càng mạnh và khó kiểm soát hơn. Chính những điều này khiến họ dần mất tự tin vào bản thân và bỏ lỡ nhiều cơ hội trong công việc, cuộc sống. Về lâu dài, các rối loạn riêng rẽ ở các cơ quan nếu không được điều trị cũng sẽ gây nên tình trạng bệnh mạn tính như rối loạn nhịp tim, viêm loét dạ dày, suy giảm chức năng sinh lý… thì việc điều trị sẽ khó khăn hơn

Rối loạn thần kinh thực vật có tự khỏi không?

Một số ít trường hợp người bệnh bị rối loạn thần kinh thực vật có thể tự khỏi trong khoảng 2-3 năm nhưng đa phần cần được điều trị theo nguyên nhân gây bệnh.

Rối loạn thần kinh thực vật nên khám ở đâu?

Bạn nên tìm tới những bệnh viện, phòng khám thần kinh uy tín để được các bác sĩ nhiều kinh nghiệm tư vấn và điều trị kịp thời. Bạn có thể tham khảo tới khám khoa Thần kinh của các bệnh viện tuyến trung ương như:

- Bệnh viện Bạch Mai

- Bệnh viện Đại học y Hà Nội

- Bệnh viện Lão khoa Trung ương

- Bệnh viện Đại học y TPHCM

- Bệnh viện Nhân dân 115...

Xem thêm: 7 địa chỉ khám run tay chân uy tín tại Việt Nam

Điều trị rối loạn thần kinh thực vật

Thông thường, để điều trị bệnh hiệu quả cần phải xác định chính xác nguyên nhân. Với rối loạn thần kinh thực vật, điều này trở nên khó khăn hơn vì hiện vẫn chưa có hình ảnh hay xét nghiệm nào có thể tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán rối loạn thần kinh thực vật dựa theo dấu hiệu và triệu chứng tiêu biểu. Việc điều trị cũng phụ thuộc chính vào hệ cơ quan bị ảnh hưởng và các triệu chứng mà người bệnh gặp phải.

Ngoài ra, việc điều trị rối loạn thần kinh thực vật cũng được xác định phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh.

- Với trường hợp rối loạn thần kinh thực vật nhẹ thường chỉ cần dùng an thần, vitamin C, sinh tố, tâm lý liệu pháp, chế độ sinh hoạt điều độ sẽ cân bằng trở lại.

- Với trường hợp rối loạn thần kinh thực vật nặng, đôi khi phải phẫu thuật.

Vì vậy, bạn nên đi khám chuyên khoa thần kinh để xác định mức độ rối loạn thần kinh thực vật và nguyên nhân gây bệnh để có phương pháp điều trị hợp lý.

Đối với chứng bệnh run tay chân, kèm theo hồi hộp, đánh trống ngực... do rối loạn thần kinh thực vật gây ra, mục tiêu quan trọng là học cách điều tiết cảm xúc bằng các bài tập như hít sâu thở chậm, ngồi thiền, yoga... Đồng thời, sử dụng sớm TPCN Vương Lão Kiện cũng là giải pháp hữu hiệu để  thiết lập lại sự cân bằng giữa hệ giao cảm và hệ phó giao cảm, ổn định tính dẫn truyền thần kinh, từ đó giúp làm giảm run hiệu quả và làm chậm tiến triển của bệnh.

Trên thực tế, nhiều người bệnh đã có cải thiện rõ rệt chứng run chân tay sau khi sử dụng TPCN Vương Lão Kiện. Bạn có thể lắng nghe chia sẻ của họ trong video sau:

Xem chia sẻ cách trị run do rối loạn thần kinh thực vật hiệu quả của chị Giang (Quảng Ninh)

Đối với các rối loạn trên hệ tiêu hóa, bạn có thể dùng thuốc nhuận tràng để điều trị táo bón, chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ, tăng cường chất xơ, uống nhiều nước, dùng thuốc chống trầm cảm ba vòng để giảm đau dạ dày hoặc phân lỏng…

Để điều trị các rối loạn trên hệ tiết niệu, bạn có thể thực hiện các bài tập huấn luyện bàng quang co, giãn theo ý nghĩ để kiểm soát tình trạng đi tiểu không tự chủ; giảm lượng chất lỏng, đặc biệt vào buổi tối và trước khi đi ngủ; sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhằm ngăn chặn hoặc giảm bớt hoạt động quá mức của bàng quang.

Với những rối loạn chức năng tình dục có thể dùng thuốc cải thiện sự cương cứng, sử dụng chất bôi trơn âm đạo…

Xem thêm: 

7 cách giảm run hiệu quả ai cũng có thể làm được

Hướng dẫn cách chữa run tay bằng Đông y vừa an toàn lại hiệu quả

Lời khuyên giúp cải thiện chứng rối loạn thần kinh thực vật

Thay đổi lối sống và giảm thiểu các yếu tố nguy cơ có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng rối loạn thần kinh thực vật.

- Hạn chế căng thẳng, suy nghĩ tích cực

- Bỏ hút thuốc lá, thuốc lào

- Hạn chế uống rượu, bia, cà phê, trà đặc...

- Tập thể dục hàng ngày, đặc biệt với các bộ môn như thiền, yoga, xoa bóp, bấm huyệt sẽ rất hữu ích để bình ổn hoạt động của hệ thần kinh thực vật

- Giữ lượng đường trong máu của bạn ổn định nếu bạn có bệnh tiểu đường.

Tập thể dục là phương pháp hữu hiệu giúp phòng ngừa rối loạn thần kinh thực vật

Tập thể dục là phương pháp hữu hiệu giúp phòng ngừa rối loạn thần kinh thực vật

Chứng rối loạn thần kinh thực vật đặc biệt chịu ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố tâm lý, cảm xúc do vậy hãy luôn sống vui vẻ, lạc quan để loại bỏ chứng bệnh này ra khỏi cuộc sống.

Xem thêm:

Rối loạn thần kinh thực vật không nên ăn gì

- Bị run do rối loạn thần kinh thực vật nên ăn gì?

Tham khảo: Healthline.com, Mayoclinic.org, Medscape.com