Bệnh Parkinson có thể gây ra 4 biến chứng trên đường tiêu hóa, làm ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và cuộc sống thường ngày của người bệnh.
Parkinson là một chứng bệnh được biết đến với các triệu chứng rối loạn vận động như chân tay run rấy, cơ cứng đờ, đi lại chậm chạp, khó giữ thăng bằng toàn cơ thể. Vậy nhưng ít ai biết được rằng người mắc bệnh này còn phải trải qua những triệu chứng khó chịu hơn nữa, đó là các biến chứng trên hệ tiêu hóa như khó nuốt, liệt dạ dày, đầy hơi, táo bón và rối loạn đại tiện. Chúng tác động trực tiếp làm giảm chất lượng sống và là lý do khiến người bệnh Parkinson bị suy kiệt ở thời gian cuối của bệnh.
Các nhà khoa học đã đưa ra 2 nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở người bệnh Parkinson: Đầu tiên là sự ảnh hưởng của các rối loạn vận động bao gồm cứng cơ, chậm vận động, làm cho quá trình nhai, nuốt và đưa thức ăn xuống dạ dày trở nên khó khăn hơn.
Não bộ và ruột có một mối liên hệ mật thiết, chúng kết nối với nhau thông qua các dây phế vị (dây thần kinh thứ X) chạy từ não xuống vùng bụng. Bệnh Parkinson gây ảnh hưởng đến hoạt động của dây thần kinh phế vị, vì vậy chức năng tiêu hóa của người bệnh cũng gặp phải các rối loạn tương tự như rối loạn hệ thần kinh – cơ. Nhiều nghiên cứu đã tìm thấy thể Lewy (cấu trúc protein bất thường) trong tế bào thần kinh ở ruột của người bị Parkinson. Điều này gợi ý rằng tổn thương tế bào ruột có thể báo hiệu sự khởi phát bệnh Parkinson, còn tình trạng chết đi hàng loạt tế bào não lại là giai đoạn khá muộn của bệnh.
Nuốt khó gặp ở đa số người bệnh Parkinson giai đoạn muộn, nhưng đôi khi xuất hiện từ sớm, làm tăng nguy cơ bị sặc thức ăn hoặc nước uống vào đường hô hấp, có thể gây viêm phổi cho họ. Nguyên nhân có thể do các bất thường trong sự phối hợp của cơ hầu họng và thực quản. Ngoài ra, nuốt khó cũng có thể liên quan tới sự xuất hiện của một vài thể Lewy hoặc thoái hóa tế bào thần kinh trong các đám rối thực quản hay tác dụng phụ của thuốc điều trị Parkinson.
Để giảm run, hạn chế tác dụng phụ của thuốc điều trị và phòng ngừa biến chứng của bệnh Parkinson, bạn nên sử dụng sớm TPCN Vương Lão Kiện. Hãy gọi cho chúng tôi theo số 0904 904 660 (trong giờ hành chính) để được tư vấn chi tiết.
Bệnh Parkinson gây biến chứng khó nuốt ở 80% người bệnh
Tình trạng này được đánh giá bằng xét nghiệm nuốt barium hoặc video huỳnh quang. Hiện nay không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho chứng nuốt khó, trong một số trường hợp thì thuốc chứa levodopa có thể hữu ích. Một số hướng dẫn sau đây có thể giúp người bệnh Parkinson đối phó với tình trạng này:
- Đồ ăn: nên ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa. Có thể xay nhuyễn thức ăn với độ đặc vừa phải.
- Tư thế ngồi ăn: Ngồi thẳng lưng một góc 90 độ, hơi nghiêng đầu về phía trước. Nên ngồi hoặc đứng thẳng khoảng 15-20 phút sau khi ăn. Tránh nói chuyện, giảm thiểu các yếu tố gây nhiễu và nên tập trung khi ăn.
- Cách ăn: Ăn chậm, ăn ít trong mỗi miếng, khoảng dưới 1/2 thìa cà phê, nên cắt thức ăn thành nhiều phần nhỏ và nhai kỹ.
- Lưu ý khi nuốt: Người bệnh có thể cần phải nuốt 2 hoặc 3 lần mỗi miếng. Nếu thức ăn bị ứ trong cổ họng, bạn có thể ho nhẹ nhàng và nuốt một lần nữa trước khi thở, lặp lại động tác trên nếu cần thiết. Người bệnh Parkinson có thể làm tăng lượng nước bọt và tăng phản xạ nuốt, giúp quá trình tiêu thụ thức ăn được dễ dàng hơn bằng cách uống nhiều chất lỏng, ăn kem que, uống nước đá, nước chanh.
Rối loạn chức năng dạ dày, còn gọi là liệt dạ dày, làm giảm tốc độ lưu chuyển xuống ruột non và khiến thức ăn lưu tại đây quá lâu. Tình trạng này được biểu hiện qua một số dấu hiệu như đầy bụng sau ăn hoặc khó chịu ở bụng, mau no, buồn nôn, và sút cân. Các hướng dẫn sau có thể giúp người bệnh kiểm soát biến chứng này dễ dàng:
- Ăn các bữa ăn nhỏ thường xuyên, tránh thực phẩm giàu chất béo hoặc chất xơ khó hòa tan
- Đi bộ 1-2 giờ sau bữa ăn.
- Nằm xuống sau bữa ăn, nhưng lưu ý kê cao đầu nếu người bệnh có các biến chứng khác liên quan đến huyết áp và bệnh tim.
- Phương pháp điều trị bằng thuốc bao gồm: thuốc uống như Domperidone hoặc tiêm tĩnh mạch erythromycin. Tuy nhiên, đây chỉ là những phương pháp điều trị ngắn hạn, do sự e ngoại về tác dụng phụ của các thuốc này.
- Các biện pháp làm giảm buồn nôn: uống nước lạnh hoặc nước chứa một chút đường có thể giúp ổn định dạ dày, nên uống vào giữa bữa ăn. Tránh nước ép cam và bưởi vì có thể gây nôn, không trộn thức ăn nóng và lạnh lẫn nhau và tránh đánh răng ngay sau khi ăn.
Táo bón xảy ra do tình trạng chậm vận chuyển thức ăn qua ruột già (giảm nhu động ruột), và sự có mặt của thể Lewy trong tế bào thần kinh ruột chính là nguyên nhân sâu xa gây nên biến chứng tiêu hóa này của bệnh Parkinson. Ngoài ra, các loại thuốc điều trị bệnh Parkinson (như Artane và Cogentin ), thuốc chống trầm cảm, thói quen ăn ít chất xơ, nhiều sữa, ít vận động, stress có thể là những nguyên nhân gây táo bón. Táo bón thường xảy ra sớm trong quá trình tiến triển của bệnh và có thể xuất hiện trước cả các dấu hiệu rối loạn vận động như run, co cứng cơ, chậm vận động một vài năm. Một nghiên cứu trên hơn 6.000 năm gới không bị Parkinson đã cho thấy rằng nguy cơ tương mắc Parkinson tăng gấp 4 lần ở những nam giới đại tiện ít hơn 1 lần/ngày so với những người đi nhiều hơn 1 lần. Vì vậy, nếu bạn ở tuooit trung niên và bị táo bón kéo dài trên 3 tuần, kèm theo đi ngoài ra máu, đau bụng, sút cân, hãy đi khám để phát hiện sớm Parkinson.
Việc điều trị táo bón được ưu tiên sử dụng các biện pháp không dùng thuốc như: tăng lượng chất lỏng, chất xơ hòa tan (trái cây, rau, đậu, và bánh mì nguyên hạt và ngũ cốc), tăng cường tập luyện và ngừng dùng các thuốc nghi ngờ làm trầm trọng thêm táo bón.
Nếu phương pháp trên không hiệu quả, người bệnh có thể được điều trị bằng thuốc nhuận tràng như Pericolace, psyllium, sữa magiê, polyethylene glycol, hoặc thuốc chữa táo bón mạn tính prucalopride. Tuy nhiên, người bệnh không tự ý sử dụng các thuốc nếu chưa được bác sỹ chỉ định, bởi các thuốc này có thể làm tăng nặng tình trạng run, co cứng cơ trong bệnh Parkinson.
Táo bón, rối loạn đại tiện có thể là biến chứng của bệnh Parkinson
Rối loạn chức năng đại tiện ở bệnh nhân PD có thể do các bất thường trong phối hợp vận động cơ từ vùng ruột kết tới hậu môn. Các biểu hiện của bệnh bao gồm cảm giác khó chịu, đau bụng, và đại tiện không hết. Rối loạn chức năng này được coi là một dạng rối loạn trương lực cơ cục bộ, gây ảnh hưởng đến hơn 60% người mắc bệnh Parkinson.
Bác sỹ có thể tiêm dưới da chất chủ vận dopamin hoặc tiêm độc tố Botulinum vào cơ vòng hậu môn và/ hoặc cơ mu trực tràng để cải thiện rối loạn chức năng đại tiện cho người bệnh Parkinson.
Ở những người bệnh Parkinson gặp phải các biến chứng về tiêu hóa thì chi phí chăm sóc sức khỏe tăng lên đáng kể, đặc biệt là các ca trong tình trạng khẩn cấp.
Chính vì vậy, biết được dấu hiệu nhận biết và biện pháp phòng ngừa, hướng điều trị phù hợp các vấn đề này là cách hiệu quả để người bệnh Parkinson có một cuộc sống thoải mái hơn.
XEM CHIA SẺ CÁCH TRỊ BỆNH PARKINSON HIỆU QUẢ
Trích nguồn:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4460543/ http://www.pdf.org/en/gastrointestinal_problems_pd http://www.webmd.com/parkinsons-disease/guide/parkinsons-disease-swallowing-problems
