Sau tai biến mạch máu não, người bệnh có thể gặp hội chứng parkinson sau tai biến với các biểu hiện điển hình là run chân tay, co cứng cơ, đi lại chậm chạp, khó khăn trong việc giữ thăng bằng cơ thể… Bệnh ít gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng sẽ làm suy giảm trầm trọng chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được điều trị sớm.
Hội chứng Parkinson sau tai biến còn được gọi là hội chứng Parkinson mạch máu (Vascular Parkinsonism). Đây là một dạng “bệnh Parkinson không điển hình” – hội chứng Parkinson thứ phát do mạch máu – gây ra bởi một hoặc nhiều cơn đột quỵ.
Hội chứng Parkinson không phải là bệnh Parkinson. Nguyên nhân gây ra hội chứng Parkinson sau tai biến là do tình trạng giảm lưu lượng máu đến não trong các cơn đột quỵ làm tổn thương vùng hạch nền của não. Trong khi đó, nguyên nhân gây bệnh Parkinson lại là do thoái hóa não bộ gây giảm lượng chất dẫn truyền thần kinh dopamine. Tuy nhiên, tuổi khởi phát hội chứng parkinson sau tai biến khá tương tự với bệnh Parkinson. Tỷ lệ nam giới gặp hội chứng này cũng nhiều hơn nữ giới.
Hội chứng Parkinson sau tai biến do thiếu máu, tắc mạch não
Các triệu chứng của hội chứng Parkinson sau tai biến mạch máu não có thể xuất hiện bất ngờ. Dù người bệnh bị đột quỵ nhẹ hay nặng, chỉ cần ảnh hưởng đến các hạch nền não bộ, các dấu hiệu của hội chứng Parkinson sau tai biến sẽ xuất hiện:
- Dáng đi chân không vững, khả năng giữ thăng bằng kém (rối loạn dáng bộ) - Co cứng chi dưới kèm theo tăng phản xạ gân xương ở đầu gối và phản ứng duỗi ngón chân cái ở một bên hoặc hai bên. - Run chân, run khi nghỉ ngơi. - Rung giật bàn chân, khi ngồi động tác chi dưới chậm hơn chi trên, đôi lúc có thể kèm hiện tượng khởi động chậm khi bắt đầu bước đi.
Các biểu hiện của hội chứng Parkinson sau tai biến thường ảnh hưởng chủ yếu đến chi dưới. Chỉ một số trường hợp, người bệnh xuất hiện triệu chứng tăng phản xạ ở chi trên nhưng không bị run tay. Đôi khi, người bệnh còn gặp các dấu hiệu không điển hình như đột nhiên cáu giận hay buồn bã, tủi thân, khóc lóc…mà không có lý do.
Tùy từng bệnh nhân mà các triệu chứng kể trên sẽ tiến triển nhanh chậm khác nhau. Ở những trường hợp nặng, người bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn khi vận động, thường xuyên té ngã, có thể đi kèm với sự suy giảm khả năng nhận thức, tư duy và cuối cùng là mất trí nhớ.
Bệnh nhân Parkinson mạch máu không khó để chẩn đoán với những triệu chứng tương tự như bệnh Parkinson thứ phát. Bằng cách chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ MRI, bác sĩ có thể phát hiện được 90 – 100% các trường hợp mắc hội chứng Parkinson mạch máu.
Với những người chưa từng mắc đột quỵ hay phát hiện các nguy cơ gây đột quỵ trước đó, họ cần được thực hiện thêm xét nghiệm máu, kiểm tra tình trạng bệnh tim mạch và hẹp mạch máu vùng đầu, cổ.
Chụp MRI của sẽ giúp chẩn đoán hội chứng Parkinson mạch máu sau tai biến
Cho tới thời điểm hiện tại, chưa có phương pháp nào có thể chữa khỏi hội chứng Parkinson sau tai biến. Quá trình điều trị cần kết hợp đồng bộ nhiều phương pháp trong thời gian dài. Trong đó, việc duy trì lưu lượng máu cho não là vấn đề cấp thiết sau tai biến.
Hội chứng Parkinson mạch máu không đáp ứng tốt với thuốc điều trị bệnh Parkinson thông thường. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn có thể cho người bệnh điều trị với Levodopa ở liều cao trong khả năng dung nạp của người bệnh. Mặc dù đây không phải là phương pháp điều trị tối ưu, nhưng sử dụng levodopa ở những người bệnh này thường tốt hơn khi không sử dụng thuốc hay có phương pháp điều trị nào.
Trong một số nghiên cứu, can thiệp dẫn lưu dịch não tủy bằng cách chọc dò thắt lưng và đặt ống dẫn lưu (shunt) được áp dụng để làm chậm tiến triển của hội chứng Parkinson sau tai biến. Ngoài ra, người bệnh còn có thể được can thiệp phẫu thuật kích thích xuyên sọ. Tuy nhiên, hiệu quả của các phương pháp này vẫn chưa thực sự rõ ràng, cần có thêm nhiều nghiên cứu trước khi đưa vào áp dụng rộng rãi.
Tăng cường nuôi dưỡng não bộ, dọn dẹp các “rác thải” sau cơn tai biến là cách giúp hạn chế tổn thương lan rộng, cũng như phục hồi các tế bào não còn lại. Nhiều nghiên cứu cho thấy, Thiên ma, Câu đằng có vai trò tương tự như tiền chất dinh dưỡng cho tế bào thần kinh, giúp nuôi dưỡng não bộ. Đồng thời 2 thảo dược này còn cung cấp nguồn chất chống oxy hóa để dọn dẹp tổn thương, giúp ổn định tính dẫn truyền, từ đó giúp khắc phục các tổn thương sau tai biến hiệu quả.
Tại Việt Nam, Thiên ma, Câu đằng đã có mặt trong TPCN Vương Lão Kiện. Đây là một giải pháp giúp hỗ trợ làm giảm run, co cứng cơ do nhiều nguyên nhân, đặc biệt là run tay chân sau tai biến. Hãy lắng nghe chia sẻ của người từng sử dụng sản phẩm này trong video sau:
Chia sẻ kinh nghiệm chữa Parkinson sau tai biến nhờ Vương Lão Kiện
Ngoài ra, người bệnh mắc hội chứng Parkinson sau tai biến cũng cần chú ý kiểm soát các yếu tố nguy cơ để phòng tai biến, đột quỵ tái phát. Những yếu tố nguy cơ đó là: Hút thuốc lá, bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao, béo phì và một lối sống lười vận động, tiền sử gia đình có bệnh xơ vữa mạch.
Hội chứng Parkinson sau tai biến mạch máu não khó điều trị. Tuy nhiên, đừng từ bỏ hy vọng. Vẫn còn rất nhiều giải pháp giúp bạn có thể chung sống hòa bình cùng căn bệnh này và tự chủ hơn trong sinh hoạt vận động.
Tham khảo: bcm.edu, Hội tim mạch học Việt Nam
