Chung sống với Parkinson chưa bao giờ là điều dễ dàng với tất cả những người không may mắc phải căn bệnh này.
Những khó khăn trong vận động ngày càng tăng như run chân tay, cứng cơ và chuyển động chậm chạp… khiến người bệnh phải chịu bao vất vả cùng với nỗi mặc cảm, tự ti. Nhưng đó vẫn chưa phải là điểm dừng cuối cùng! Ở giai đoạn muộn, người bệnh còn phải đối mặt với tình trạng suy giảm trí nhớ, ảo giác, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ táo bón, nuốt nghẹn, nuốt khó… khiến cuộc sống càng trở nên mệt mỏi!
Có thể nói, chung sống với Parkinson, là cuộc chiến đương đầu với bệnh tật và đối diện với chính mình, bởi bệnh sẽ ảnh hưởng trên tất cả các phương diện: sức khỏe, tài chính và sự nghiệp! Đây là một thử thách không hề nhỏ, đòi hỏi mỗi người bệnh phải thực sự quyết tâm!
Nhân ngày Thế giới phòng chống bệnh Parkinson 11/4/2017, với mong muốn tạo ra một động lực giúp người bệnh Parkinson có thể an tâm sống chung với bệnh và giảm thiểu những ảnh hưởng của bệnh lên cuộc sống, website https://tuvansuckhoe24h.org/ đồng hành cùng nhãn hàng Vương Lão Kiện đã tổ chức buổi Giao lưu trực tuyến với chủ đề “CHUNG SỐNG VỚI BỆNH PARKINSON", vào lúc 14h ngày 03/04/2017.
Trong buổi GLTT, GS Lê Đức Hinh – Nguyên chủ tịch Hội thần kinh Việt Nam – một người thầy thuốc tận tâm và là chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực thần kinh học Việt Nam đã cung cấp rất nhiều thông tin hữu ích về bệnh Parkinson. Thầy đã trả lời rất tận tình và chi tiết cho các câu hỏi của người bệnh gửi tới chương trình, từ việc làm thế nào để chẩn đoán chính xác bệnh Parkinson, tới việc điều trị, sử dụng các loại thuốc theo từng trường hợp cụ thể có hợp lý không, tới chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng, vận động mà người Parkinson nên thực hiện…
Qua buổi giao lưu trực tuyến, các thắc mắc của người bệnh Parkinson đều đã được sáng tỏ. Bạn có thể xem chi tiết phần trả lời trên từng câu hỏi tại đây: https://tuvansuckhoe24h.org/tu-van-giao-su/128/gltt-thang-4-chu-de-chung-song-voi-benh-parkinson, hoặc theo dõi qua các video:
+ Phần Giáo sư cung cấp thông tin hữu ích: https://www.youtube.com/watch?v=57oGQ73iS4w
+ Phần Giáo sư giải đáp thắc mắc: https://www.youtube.com/watch?v=e4pyIY1n3mE.
+ Phần Giáo sư đánh giá hiệu quả hỗ trợ điều trị bệnh Parkinson từ TPCN Vương Lão Kiện: https://www.youtube.com/watch?v=95cYM_bYgq0&feature=youtu.be
Trong bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ một số vấn đề được nhiều bệnh nhân quan tâm nhất. Một số bệnh nhân trẻ tuổi (trong độ tuổi 40) có gọi điện tới chương trình chia sẻ lo lắng vì mới được chẩn đoán Parkinson. Họ không biết liệu chẩn đoán có đúng không và làm thế nào để chẩn đoán chính xác bệnh.
Câu hỏi từ một độc giả giấu tên, được gửi tới trong thời gian anh đang công tác tại Newzeland như sau: “Xin hỏi giáo sư làm thế nào để chẩn đoán chắc chắn bệnh Parkinson?”.
Giáo sư cho biết: Hiện nay, các phương pháp chuẩn đoán bênh parkinson bao gồm:
- Khám lâm sàng: Hỏi tình trạng bệnh, hỏi tiền sử bệnh, thăm khám nội khoa ... khám toàn diện bệnh
- Làm xét nghiệm cần thiết: Chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ để loại trừ nguyên nhân.
- Làm xét nghiệm sinh hóa trong máu
- Ngoài các phương tiện đó còn có điều trị thử với levodopa để xem có kết quả hay không? Phương pháp này cũng giúp để chẩn đoán.
Chẩn đoán bệnh Parkinson còn tùy thuộc vào giới tính, độ tuổi, cân nặng, các yếu tố gia đình. Nhưng quan trọng nhất là thăm khám lâm sàng, dựa trên các biểu hiện, triệu chứng của bệnh.
Trong số các bệnh nhân gửi thư, gọi điện tới chương trình có những người mắc bệnh 5 năm, có những người 10 năm và có cả những bệnh nhân đã chung sống cùng Parkinson suốt 25 năm qua. Vấn đề các bệnh nhân này quan tâm là làm thể nào để cải thiện tình trạng bệnh và cách sử dụng thuốc sao cho đúng.
Tôi bị Pakinson cách đây 5 năm. Hiện một bên tay trái và chân trái bị cứng đơ, khó làm được các công việc tỉ mỉ, và có hiện tượng nuốt nghẹn khi ăn uống. Vậy xin hỏi tôi đang ở giai đoạn nào của căn bệnh Parkinson? Ngoài thuốc, có phương pháp vật lý trị liệu nào có thể giúp cải thiện tình trạng của tôi không (hiện tôi đang tham gia bộ môn khiêu vũ). Xin cảm ơn GS rất nhiều.
Chào bạn,
Bệnh Parkinson được chia làm 5 giai đoạn: giai đoạn 1 triệu chứng nhẹ, run chỉ xuất hiện ở một bên cơ thể; giai đoạn tiếp theo triệu chứng run rõ rệt hơn có thể xuất hiện 2 bên cơ thể kèm theo cứng cơ; giai đoạn nặng hơn thì người bệnh khó giữ thăng bằng, khó đi đứng, nặng nhất là giai đoạn 5 thì phụ thuộc hoàn toàn vào xe lăn. Có thể bạn chỉ ở giai đoạn 1 hoặc 2 do bạn vẫn khiêu vũ được. Tuy nhiên, ở bạn có hiện tượng cứng cơ tiến triển thì nên sớm đi khám lại để được điều chỉnh, phối hợp thêm thuốc điều trị phù hợp.
Mặc dù khiêu vũ là bài tập rất tốt cho bệnh parkinson, nhưng bạn nên hỏi ý kiến bác sỹ điều trị để được tư vấn về thời gian khiêu vũ, điệu khiêu vũ nào thì phù hợp cho bạn. Bởi khiêu vũ cũng có những động tác khó: vắt chân, vặn người, gây ảnh hưởng đến hoạt động cơ... Do vậy, khiêu vũ cũng cần biết một số động tác nên tập và nên tránh để hạn chế chấn thương khi khiêu vũ. Bạn cũng nên có thêm các bài tập tại nhà như đi bộ, leo cầu thang hàng ngày và thường xuyên.
Thưa bác sĩ, mẹ cháu năm nay 54 tuổi, bị bệnh Parkinson hơn 10 năm nay, gần hai tháng nay bệnh mẹ cháu biểu hiện nặng hơn, khó nuốt, cứng hàm, ảo giác hoảng loạn, liều mẹ cháu đang dùng Madopar 3/4 viên ngày 6 lần , Sifrol ngày 1 viên, Artan 1 viên. GS cho cháu hỏi có cách nào làm giảm các triệu chứng trên của mẹ không? Bình thường mẹ cháu còn được 3 đến 4 tiếng hết run, giờ chỉ còn 1-2 tiếng là thuốc hết tác dụng.
Chào bạn,
Thuốc Parkinson khi sử dụng lâu năm thường xảy ra tình trạng nhờn thuốc. Ví dụ ban đầu tác dụng thuốc đạt hiệu quả trong vòng 6 tiếng, nhưng sau khoảng 1 thời gian bị nhờn thuốc thì tác dụng chỉ đạt 4 tiếng. Chúng ta nên áng chừng thời điểm mà thuốc gần hết tác dụng để bổ sung đúng liều tiếp theo.
Vì vậy cách tốt nhất để khắc phục tình trạng này là điều trị giờ uống thuốc và liều lượng. Có thể cần phối hợp thêm thuốc an thần, thuốc chống ảo giác hoang tưởng nếu triệu chứng này nghiêm trọng. Dù thế nào hiện tại bạn cũng nên sớm đưa mẹ tái khám để được chỉ định phù hợp. Và với người bệnh Parkinson nói chung nên tái khám ít nhất 6 tháng 1 lần đề được điều chỉnh thuốc hợp lý.
Tôi đã bị Parkinson 25 năm rồi. Đã điều trị bằng các thuốc chữa bệnh Parkinson thông thường như Madopar, Sinemet, Stalevo, Rytary,... Nhưng lúc nào cũng dùng liều thấp hơn bác sỹ kê đơn. Tới nay, tôi thường gặp chứng đông cứng, bật tắt khi vận động. Vậy xin hỏi GS tôi có cần tăng liều thuốc đang sử dụng hay không? Và tôi cần điều trị thế nào?
Chào bác,
Tôi xin được giải thích về triệu chứng của bác và có lời khuyên như sau:
Thứ nhất, hiện tượng đông cứng hay tắt, bật là dịch thuật chưa được chính xác, nên dùng từ "Tiến thoái" - hiện tượng này có thể do dùng thuốc thời gian đầu thì tốt sau này giảm dần tác dụng. Trường hợp của bác không cần tăng liều mà nên thay đổi thời gian dùng thuốc cho phù hợp.
Thứ hai, ở giai đoạn này có thể xuất hiện thêm nhiều rối loạn hoặc những thay đổi về cử động. Vì thế, không nên chỉ dùng mình các thuốc điều trị hiện tại (Levodopa), mà nên dùng thêm các thuốc khác hỗ trợ theo chỉ định của bác sỹ.
Thứ ba, ngoài các thuốc điều trị, bác nên kết hợp vận động nhẹ nhàng như đi bộ, đi dạo và các hoạt động nhẹ nhàng khác.
Ngoài ra, giải đáp boăn khoản của độc giả về các phương pháp điều trị Parkinson, Giáo sư Hinh cũng cho biết việc điều trị Parkinson ngoài sử dụng thuốc còn có phương pháp phẫu thuật: Mở đồ thị tác động vào hạch nhân xám, đặt điện cực kích thích não sâu, cấy tế bào bào thai hoặc cấy tế bào gốc... Tuy nhiên, Parkinson cũng như nhiều bệnh khác ưu tiên hàng đầu là nội khoa, ngoại khoa chỉ được sử dụng khi điều trị nội khoa không đáp ứng và chỉ dùng trong trường hợp bất đắc dĩ.
Giáo sư cũng chia sẻ, việc chữa bệnh cần phải có thời gian và nên áp dụng phương pháp thuận lợi nhất, có thể kết hợp các phương pháp phù hợp với nhau. Đây cũng là boăn khoăn của một một số độc giả khi hỏi về vấn đề kết hợp sử dụng thêm sản phẩm hỗ trợ điều trị run:
Tôi năm nay 44 tuổi. Năm 2015 tôi thấy tay trái tôi tự nhiên thỉnh thoảng run run và tôi có đi khám ở bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ và bác sỹ chẩn đoán tôi bị mắc chứng bệnh pakinson và cho tôi thuốc Trihex về điều trị lâu dài. Hiện giờ tôi uống thêm cả Tpcn Vương Lão Kiện có được không?
Hiện bác đang dùng Trihex để điều trị chứng run rẩy, nhưng nếu đúng là bệnh Parkinson thì chỉ dùng một mình thuốc đó chưa thực sự hiệu quả và chưa đủ. Do tôi không được thăm khám trực tiếp nên chưa thể khẳng định chắc chắn bệnh của bác hiện tại. Nhưng theo tôi, hiện tại, bác nên nói cho thầy thuốc biết được biểu hiện cũng như cải thiện của bác khi dùng Trihex để xem mình có cần uống bổ sung thêm thuốc điều trị gì nữa không. Tpcn Vương Lão Kiện cũng là một giải pháp hỗ trợ mà người bệnh Parkinson có thể sử dụng để giúp tăng hiệu quả điều trị và cải thiện các triệu chứng của bệnh.
Buổi giao lưu trực tuyến kết thúc, các câu hỏi gửi tới Giáo sư đều đã được trả lời. Tất nhiên, vẫn còn rất nhiều nỗi lòng, những lo lắng, boăn khoăn của người bệnh parkinson liên tục phát sinh, hàng ngày, hàng giờ trong cuộc sống. Chúng tôi, đội ngũ làm chương trình mong được có dịp thực hiện thêm một chương trình Giao lưu trực tuyến thêm lần nữa, để cùng sẻ chia với tất cả người bệnh Parkinson nói riêng và để bệnh run nói chung không còn là rào cản trong cuộc sống của người bệnh!
