Parkinson là một trong những căn bệnh làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Hiểu rõ về bệnh Parkinson và cách chữa trị sẽ giúp bạn cải thiện các triệu chứng và phục hồi khả năng vận động cho cơ thể.
Parkinson là rối loạn thoái hóa thần kinh ảnh hưởng đến các tế bào sản xuất dopamin (chất dẫn truyền thần kinh) trong não bộ. Bệnh thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm, các triệu chứng rất đa dạng như co cứng cơ, run tay, chậm vận động… Nguyên nhân gây bệnh Parkinson vẫn chưa được hiểu rõ nhưng có thể liên quan đến tuổi tác, vấn đề di truyền, môi trường sống…
Tính tới thời điểm hiện tại, vẫn chưa có cách chữa khỏi hẳn bệnh Parkinson. Tuy nhiên áp dụng các phương pháp điều trị như dùng thuốc, phẫu thuật và vật lý trị liệu có thể hạn chế tiến triển và biến chứng của bệnh.
Sự thiếu hụt nồng độ của chất dẫn truyền thần kinh dopamin sẽ làm xuất hiện các triệu chứng của bệnh Parkisnon. Vì vậy, để việc điều trị có hiệu quả bắt buộc phải sử dụng thuốc tây y nhằm làm tăng nồng độ dopamin trong não.
Người bệnh Parkinson cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Mặc dù có những hướng dẫn chung mà các bác sĩ sử dụng để lựa chọn phác đồ điều trị, nhưng mỗi người bệnh Parkinson vẫn cần đánh giá riêng để xác định các loại thuốc hoặc kết hợp các thuốc phù hợp. Việc lựa chọn thuốc gì cần phụ thuộc vào triệu chứng của bệnh, các bệnh mắc kèm, tuổi tác…
- Các thuốc có chứa Levodopa (Madopar, Modopa, Sinemet…): Do dopamin không qua được hàng rào máu não và bị phân hủy ở đường ruột, nên phải bổ sung Levodopa là tiền chất của dopamin. Khi vào tới não sẽ chuyển thành dopamin để hoạt động. Các thuốc này thường được kết hợp cùng với benserazide, carbidopa để hạn chế tác dụng phụ. Levodopa được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong việc điều trị bệnh Parkinson. Thuốc cho tác dụng và hiệu quả rất tốt, tuy nhiên sau khoảng từ 3 - 5 năm sẽ có hiện tượng nhờn thuốc và phải tăng liều dần, đồng nghĩa làm tăng nguy cơ các tác dụng phụ như rối loạn tâm thần, hạ huyết áp, rối loạn giấc ngủ, ảo giác… Những thực phẩm giàu chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa) có thể làm giảm hấp thu thuốc, do đó, bạn nên uống thuốc trước hoặc sau khi ăn 1 giờ. Levodopa chỉ có tác dụng 4 - 6 tiếng ở trong cơ thể, vì vậy bạn nên chia nhỏ liều để đảm bảo hiệu quả.
- Thuốc chủ vận dopamine, ví dụ Ronipiron (Requip), Peribidil (Trivastal), Pramipexole (Sifrol), Bromocriptin (Parlodel)…: Đây là những thuốc có khả năng bắt chước tác dụng của dopamin. Tuy không có tác dụng nhanh như tiền chất dopamin nhưng thuốc có thể sử dụng cho tất cả các giai đoạn của bệnh, đặc biệt là trong giai đoạn đầu khi dùng kết hợp cùng Levodopa. Khi sử dụng cần chú ý các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, táo bón, đau đầu, hạ huyết áp tư thế, cần thận trọng với người bị bệnh tim, phổi…
- Thuốc ức chế MAO B và COMT như Eldepryl, Azilect…: nhóm thuốc này ức chế enzym monoamine oxidase ngăn ngừa sự phân hủy dopamin trong não.
- Thuốc ức chế COMT như Comtan, Stalevo…: Nhóm thuốc này ức chế enzym catechol-O-methyltransferase để ngăn chặn sự phân hủy dopamin và kéo dài tác dụng của Levodopa trong não.
- Thuốc kháng tiết cholin (Artane, Trihex): Nồng độ acetylcholine trong não tăng cao sẽ phá hủy dopamin. Các thuốc kháng tiết cholin sẽ ức chế giảm tiết acetylcholine, nhờ đó làm giảm triệu chứng run, chảy nước dãi, cứng cơ khớp. Cần thần trọng với các tác dụng phụ suy giảm trí nhớ, ảo giác, táo bón, khô miệng và tiểu ít… khi sử dụng kéo dài.
Bởi vì đa số các thuốc điều trị Parkinson đều có thể dẫn tới các tác dụng phụ nghiêm trọng, vì vậy bạn cần tuyệt đối sử dụng theo chỉ định, tránh nóng vội tăng liều thuốc có thể dẫn tới quá liều. Mặt khác việc dùng thuốc là suốt đời, vì vậy nếu bạn thấy thuốc không có hiệu quả hoặc gặp phải tác dụng phụ, hãy báo sớm với bác sĩ để được chỉ dẫn cụ thể.
Người bệnh Parkinson cũng có thể điều trị bằng cách phẫu thuật. Các phương pháp hiện đang tiến hành bao gồm kích thích não sâu, mở đồi thị hoặc ghép mô thần kinh. Tuy nhiên phương pháp ghép mô chưa được ứng dụng rộng rãi và người bị liệt trên nhân tiến triển hoặc hội chứng teo đa hệ không sử dụng được phương pháp này. Nhìn chung phẫu thuật có chi phí khá đắt đỏ, đòi hỏi kỹ thuật, điều kiện tiến hành hiện đại nên ít áp dụng được tại nước ta trong thời điểm này.
Bởi y học hiện đại cũng vẫn chưa có cách nào để điều trị tận gốc bệnh Parkinson, nên các nhà khoa học có xu hướng nghiên cứu và sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc thảo dược thiên nhiên trong Đông y để ứng dụng trong việc điều trị bệnh.
Những nghiên cứu cho thấy, Thiên ma, Câu đằng là 2 vị thảo dược được sử dụng trong các bài thuốc Đông y trị rung giật mang lại kết quả khá khả quan cho người Parkinson. Việc chứa các hoạt chất sinh học cao, giống như tiền chất dinh dưỡng cho tế bào thần kinh, tăng cường nuôi dưỡng, bảo vệ tế bào thần kinh khỏi quá trình lão hóa, thoái hóa, chống oxy hóa và gián tiếp làm tăng nồng độ dopamin trong não, nên Thiên ma, Câu đằng có thể giúp cải thiện triệu chứng Parkinson và làm chậm tiến trình của bệnh. Trong giai đoạn này, sự có mặt của Thiên ma, Câu đằng kết hợp cùng các phương pháp điều trị Tây y sẽ bổ trợ để nâng cao hiệu quả điều trị, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh Parkinson.
Xem chia sẻ của bác sĩ Đỗ Bình Dương sau khi sử dụng thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vương Lão Kiện có thành phần chính là Thiên ma, Câu đằng để hỗ trợ điều trị Parkinson:
Một chế độ ăn uống đầy đủ sẽ giúp cho người bệnh tăng cường sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ tác dụng phụ do thuốc.
- Bổ sung nhiều thực phẩm giàu vitamin và chất xơ trong bữa ăn hàng ngày như (rau xanh, bưởi , lê, táo…).
- Uống nhiều nước, khoảng từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày để giúp gan tăng cường thải độc.
- Hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa nhiều cholesteron như đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều dầu mỡ…
- Không sử dụng bia rượu và các chất kích thích có hại cho cơ thể.
Ngoài việc một độ ăn uống hợp lý như trên, người bệnh Parkinson cần tránh xa các yếu tố môi trường độc hại (khói bụi, thuốc trừ sâu…), thường xuyên luyện tập thể thao để có thể cải thiện chức năng vận động của cơ xương, giúp bệnh nhân giữ cân bằng tốt hơn.
Để có thể đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh cần nắm rõ được đầy đủ các thông tin về bệnh Parkinson và cách chữa trị. Bên cạnh đó, một chế độ dinh dưỡng hợp lý song hành cùng việc bổ sung một số thực phẩm chức năng hữu ích cho cơ thể sẽ giúp người bệnh đẩy lùi các triệu chứng run chân tay và phục hồi lại khả năng vận động bình thường cho cơ thể.
Dược sĩ Thu Trang
Nguồn: http://www.parkinson.org/Understanding-Parkinsons/Treatment
