Mới đây, ngày 2/03/2017, Xadago (safinamide) - một loại thuốc mới điều trị Parkinson đã được Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận cho lưu hành, với vai trò là một loại thuốc bổ sung ở những bệnh nhân Parkinson điều trị bằng Levodopa và Carbidopa nhưng đã kém hiệu quả.
Thuốc Levodopa kết hợp với Carbidopa được xem là tiêu chuẩn vàng trong điều trị bệnh Parkinson, tuy nhiên thuốc thường chỉ có đáp ứng tốt trong thời gian đầu sử dụng. Khi dùng Levodopa thời gian dài sẽ có hiện tượng kém dung nạp thuốc, kèm theo nhiều tác dụng không mong muốn, đặc biệt là hiện tượng “bật - tắt”. Hiện tượng này được hiểu là khi người bệnh đang cử động bình thường (bật), thì đột ngột bị cứng đờ, không cử động được nữa (tắt). Và Xadago (safinamide), được sử dụng bổ sung ở bệnh nhân Parkinson đã kém đáp ứng trong liệu trình điều trị với Levodopa và Carbidopa, đặc biệt là những bệnh nhân đang ở giai đoạn “bật - tắt”.
Theo Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 50.000 người Mỹ được chẩn đoán mắc Parkinson, và có tới hơn một triệu người mắc bệnh lâu năm gặp phải rối loạn vận động “bật – tắt”. Bệnh thường xảy ra ở những bệnh nhân hơn 60 tuổi và đang ngày càng có xu hướng trẻ hóa.
Xadago - thuốc điều trị mới được sử dụng bổ sung cho người bệnh Parkinson ở giai đoạn muộn
Sự thiếu hụt Dopamine do các tế bào thần kinh sản xuất Dopamine bị thoái hóa hay chết đi là nguyên nhân chính dẫn đến rối loạn vận động, gây run rẩy, cứng đờ, di chuyển chậm chạp, khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong các hoạt động thường ngày như ăn cơm, uống trà, cài cúc áo, viết chữ, cạo râu,… Xadago có tác dụng ức chế men MAO – B (enzyme phân hủy Dopamine), nhờ đó gián tiếp làm tăng nồng độ Dopamin trong não, giúp cải thiện rõ rệt các triệu chứng ở bệnh nhân Parkinson, đặc biệt là giai đoạn sau của bệnh.
Theo kết quả thử nghiệm lâm sàng trên 645 người bệnh Parkinson kém dung nạp Levodopa và đang gặp phải hiện tượng “bật - tắt” cho thấy: So với nhóm dùng giả dược, nhóm bệnh nhân dùng Xadago đã cải thiện đáng kể được các triệu chứng rối loạn vận động, kéo dài được thời gian “bật” và rút ngắn được thời gian “tắt”.
Tuy nhiên cũng giống như tất cả các loại thuốc điều trị khác, Xadago cũng có một số lưu ý và thận trọng khi sử dụng. Không dùng Xadago ở những bệnh nhân:
- Mắc bệnh lý về gan nghiêm trọng
- Đang dùng thuốc trị ho như dextromethorphan
- Dùng thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOI) vì có thể gây tăng huyết áp đột ngột
- Dùng các thuốc chống trầm cảm ba vòng, opioid, tetracyclic và triazolopyridine hoặc cyclobenzaprine vì có thể gây hội chứng serotonin nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.
Các tác dụng phụ thường gặp khi dùng Xadago gồm: vận động không tự chủ, dễ ngã, buồn nôn và mất ngủ. Một số phản ứng phụ nghiêm trọng nhưng ít gặp hơn gồm có:
- Tăng huyết áp
- Hội chứng serotonin khi dùng chung với MAOI, thuốc chống trầm cảm, hoặc opioid
- Ngủ gật trong các hoạt động thường ngày
- Ảo giác và rối loạn tâm thần (khó kiểm soát hành vi bạo lực)
- Sốt
- Lú lẫn
- Bệnh lý võng mạc
Sự ra đời của Xadago được đánh giá là bước tiến mới trong phương pháp điều trị bệnh Parkison, hứa hẹn sẽ giúp cải thiện đáng kể triệu chứng của bệnh ở những bệnh nhân Parkinson, đặc biệt là những bệnh nhân kém đáp ứng với Levodopa.
DS. Phương Linh
Nguồn tham khảo: http://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=202397&ecd=mnl_sen_032317
