Trihexyphenidyl được Cục quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận lưu hành từ năm 2003 để điều trị các triệu chứng Parkinson. Tại Việt Nam, Artane và Trihex là hai tên thương hiệu của thuốc trihexyphenidyl được sử dụng phổ biến.
Trihex là thuốc chống Parkinson kê đơn, được sản xuất tại Công ty cổ phần Dược DANAPHA (253 – Dũng Sĩ Thanh Khê – Quận Thanh Khê – Đà Nẵng - Việt Nam)
- Thành phần trong mỗi viên: Trihexyphenidyl hydrochloride (trihexyphenidyl hcl 2mg); Tá dược (Lactose monohydrat, tinh bột sắn, microcrystalline cellulose 102, povidon K30, magnesi stearat, Aerosil) vừa đủ.
- Dạng bào chế: Viên nén
- Đóng gói: Hộp 5 vỉ, mỗi vỉ 20 viên nén
Artane được sản xuất xuất bởi một số hãng dược phẩm nước ngoài như Sanofi, TEOfarma.
- Thành phần trong mỗi viên: Thành phần chính là trihexyphenidyl với 2 loại hàm lượng khác nhau là 2mg và 5mg; Tá dược sẽ thay đổi tùy theo các nhà sản xuất khác nhau.
- Dạng bào chế: Viên nén
- Đóng gói: Lọ hoặc hộp chia vỉ (tùy theo các nhà sản xuất khác nhau)
Trihexyphenidyl (Trihex, Artane) thường là lựa chọn đầu tay của bác sĩ trong điều trị hội chứng Parkinson
Đối với hội chứng Parkinson sau tai biến mạch máu não, chấn thương não thì trihexyphenidyl thường là lựa chọn điều trị đầu tay, đặc biệt trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên đối với bệnh Parkinson, trihexyphenidyl có hiệu quả thấp hơn và gây nhiều tác dụng phụ (độc) hơn so với thuốc levodopa. Vì vậy, hiện nay thuốc ít được sử dụng đơn độc để điều trị bệnh Parkinson, mà chỉ dùng để phụ trợ cho levodopa.
Trihexyphenidyl cũng thường được sử dụng để làm giảm sự run rẩy và bồn chồn do hội chứng ngoại tháp, gây ra bởi tác dụng phụ của các thuốc tâm thần (như phenothiazin, thioxanthen, butyrophenon).
Cơ chế chính xác của trihexyphenidyl với bệnh/hội chứng Parkinson hiện nay vẫn chưa được khẳng định một cách rõ ràng. Các nhà khoa học cho rằng thuốc này có khả năng ức chế trung tâm vận động ở não, qua đó có thể làm giảm các triệu chứng Parkinson điển hình như run tay chân, run đầu cổ và cứng đơ (co cứng cơ bắp, cứng hàm, khó nhấc chân, khó ngoáy cổ, khó xoay người...).
Trihexyphenidyl được bào chế dưới dạng viên nén với 2 loại hàm lượng là 2 mg và 5 mg. Liều dùng của thuốc rất khác nhau ở từng người bệnh, tùy thuộc vào mức độ triệu chứng, đáp ứng thuốc và các vấn đề sức khỏe mắc kèm.
Thuốc thường được bắt đầu sử dụng với liều thấp, sau đó tăng dần liều cho đến khi có đáp ứng rõ rệt.
Liều khuyến cáo của trihexyphenidyl trong điều trị triệu chứng của Parkinson là bắt đầu với 1mg vào ngày đầu tiên, sau đó tăng dần 2mg mỗi ngày trong khoảng thời gian từ 3 - 5 ngày cho đến khi các triệu chứng được kiểm soát. Tổng liều hàng ngày thông thường dao động trong khoảng từ 6mg - 10mg mỗi ngày, tùy vào từng người bệnh.
Thuốc được dùng được uống và thường được chia thành 3 lần trong ngày, uống vào các bữa ăn. Một số trường hợp có thể dùng thêm liều thứ 4 trước đi ngủ.
- Mẫn cảm với trihexyphenidyl hoặc các thành phần khác của thuốc
- Rối loạn vận động muộn, nhược cơ.
- Glaucoma góc đóng hay góc hẹp (tăng nhãn áp và thúc đẩy cơn cấp).
- Trẻ em trong môi trường nhiệt độ cao.
Nghiên cứu lâm sàng cho thấy 30 - 50% người bệnh Parkinson sử dụng trihexyphenidyl gặp các tác dụng phụ bao gồm: Khô miệng, táo bón, mờ mắt, chóng mặt, buồn nôn nhẹ hoặc căng thẳng thần kinh. Những phản ứng này xảy ra do phản ứng kháng acetylcholin của thuốc và sẽ giảm sau một thời gian dùng thuốc.
Mờ mắt, chóng mặt là những tác dụng phụ thường gặp của trihexyphenidyl (Trihex, Artane)
Một số tác dụng không mong muốn khác bao gồm:
- Rối loạn miễn dịch: Phản ứng quá mẫn.
- Rối loạn tâm thần (thường gặp ở người cao tuổi và bệnh nhân bị xơ cứng động mạch): Bồn chồn, mất ngủ, kích động, ảo tưởng, ảo giác. Nếu tác dụng phụ này không được kiểm soát, người bệnh sẽ phải ngừng điều trị bằng trihexyphenidyl.
- Ảo giác, lú lẫn, chóng mặt, suy giảm trí nhớ tạm thời.
- Yếu cơ
- Giãn đồng tử, mất khả năng điều tiết ánh sáng và sợ ánh sáng, tăng áp lực nội nhãn.
- Cảm giác hưng phấn, khỏe khoắn, phấn khích bất thường (đặc biệt đối với người cao tuổi hoặc những người sử dụng liều cao)
- Tim đập nhanh.
- Khô da, phát ban da.
- Bí tiểu, khó tiểu.
Sử dụng kết hợp TPCN Vương Lão Kiện sẽ giúp làm tăng hiệu quả của thuốc điều trị, hỗ trợ kiểm soát chứng run chân tay, và hạn chế tình trạng nhờn thuốc. Hãy gọi cho chúng tôi theo số 0904.904.660 để được tư vấn chi tiết.
Thông thường, để hạn chế tác dụng không mong muốn của trihexyphenidyl, bác sĩ sẽ chỉ định liều ban đầu nhỏ hơn và tăng dần đến liều có hiệu quả. Nếu có các biểu hiện nêu trên, bạn hãy sớm liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh thuốc phù hợp
- Trihexyphenidyl có thể gây buồn ngủ hoặc làm giảm sự tỉnh táo. Vì vậy, bạn nên tránh các hoạt động nguy hiểm đòi hỏi sự tập trung và tỉnh táo cao sau khi uống thuốc, chẳng hạn như lái xe hay vận hành các loại máy móc phức tạp.
- Nên uống nhiều nước khi dùng thuốc để hạn chế tình trạng khô miệng.
- Thuốc cũng có thể làm giảm tiết mồ hôi, ảnh hưởng đến quá trình điều hòa thân nhiệt của cơ thể, vì vậy nên tránh hoạt động dưới thời tiết hoặc môi trường quá nóng bức, và hạn chế các bài tập thể dục nặng.
- Đối với phụ nữ mang thai, cho con bú và trẻ em, cần rất thận trọng, vì sự an toàn và tính hiệu quả của trihexyphenidyl với các đối tượng này chưa được làm rõ. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ để được cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ trước khi sử dụng thuốc.
- Ở người cao tuổi hoặc những người mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường, suy giảm chức năng gan thận… có nguy cơ gặp phải các phản ứng phụ cao hơn, vì vậy nên sử dụng trihexyphenidyl với liều thấp hơn và theo dõi thường xuyên để có sự điều chỉnh liều phù hợp.
- Trihexyphenidyl có thể tương tác với rượu và một số loại thuốc điều trị (như Amantadine; thuốc levodopa; thuốc tâm thần; thuốc chống trầm cảm; thuốc chống động kinh...) làm giảm tác dụng hoặc tăng độc tính của thuốc. Vì vậy, khi phải sử dụng thêm bất kỳ loại thuốc nào cũng cần trao đổi với bác sĩ điều trị, để được điều chỉnh liều lượng hoặc thay thế loại thuốc khác phù hợp.
- Tốt nhất, nên sử dụng thuốc vào cùng 1 thời điểm trong ngày. Nếu bạn bỏ quên một liều, hãy uống ngay càng sớm càng tốt ngay khi nhớ ra và tiếp tục các liều khác theo lịch trình bình thường. Nhưng nếu thời điểm bạn nhớ ra đã gần với thời điểm uống liều tiếp theo, thì hãy bỏ qua liều đã lỡ, tuyệt đối không được dùng liều gấp đôi để bù lại.
Hiểu rõ toàn bộ thông tin về thuốc điều trị Parkinson trihexyphenidyl (Trihex, Artane) sẽ giúp cho việc dùng thuốc đạt hiệu quả tối đa và tránh được những tác dụng phụ không mong muốn. Nếu bạn còn bất kỳ câu hỏi nào về loại thuốc này, hãy liên hệ với tổng đài 0904.904.660 để được hỗ trợ.
Thông tin cho bạn: Tổng hợp thuốc điều trị Parkinson từ A-Z và những lưu ý khi sử dụng
Nguồn tham khảo: Chealth.canoe.com, Medlineplus.gov
