Parkinson là bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển với biểu hiện đặc trưng là run, cứng đờ, vận động chậm chạp. Hiểu rõ về bệnh Parkinson không chỉ giúp bạn kiểm soát và giảm thiểu triệu chứng của parkinson mà còn làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Bệnh Parkinson là tình trạng thoái hóa thần kinh tiến triển theo thời gian
Bệnh Parkinson (hay liệt rung) là bệnh thoái hóa thần kinh mạn tính tiến triển nặng dần theo thời gian. Bệnh nhân Parkinson sẽ bị thiếu hụt chất dẫn truyền thần kinh dopa-min từ đó dẫn đến các triệu chứng run, co cứng cơ, chậm vận động và suy kiệt trong giai đoạn cuối.
Bình thường, dopa-min đảm nhiệm vai trò dẫn truyền tín hiệu thần kinh từ tế bào này sang tế bào khác. Nhờ sự có mặt của dopa-min, các cơ bắp, đặc biệt là chân tay và mặt, có thể phối hợp cử động nhịp nhàng và giúp cơ thể duy trì khả năng giữ thăng bằng. Khi thiếu dopa-min, cơ bắp không vận động được theo chỉ đạo của não, gây ra các triệu chứng đặc trưng của căn bệnh Parkinson là run tay chân, tăng trương lực cơ, co cứng, cử động chậm chạp.
Bệnh Parkinson thường bắt đầu ở người trên 60 tuổi. Tuy nhiên có khoảng 1/10 số bệnh nhân bị khởi bệnh trước 50 tuổi. Tình trạng này gọi là bệnh parkinson ở người trẻ hay bệnh parkinson khởi phát sớm.
Dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh, các bác sĩ thường chia bệnh parkinson thành 5 giai đoạn bao gồm bệnh parkinson giai đoạn 1, 2, 3, 4 và bệnh parkinson giai đoạn cuối. Cách điều trị ở các giai đoạn của bệnh Parkinson sẽ khác nhau nhưng đều hướng về mục tiêu là tăng chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.
Bệnh Parkinson sẽ làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người mắc phải
Khi mắc bệnh Parkinson, hầu hết người bệnh đều băn khoăn “Tại sao bị bệnh Parkinson?”. Theo các chuyên gia, nguyên nhân gây bệnh Parkinson là do sự thoái hoá tế bào thần kinh. Tuy nhiên, họ vẫn chưa tìm ra được tại sao các tế bào thần kinh lại bị thoái hóa một cách bất thường như vậy.
Một số giả thuyết được đưa ra bao gồm: Lớn tuổi, yếu tố môi trường, tiếp xúc hóa chất độc hại, thuốc trừ sâu, thuốc tẩy rửa, sử dụng chất kích thích quá nhiều, tác dụng phụ của thuốc, lối sống không lành mạnh, mắc phải các bệnh lý ảnh hưởng tới não bộ như viêm não, động kinh, mất ngủ, thậm chí do virus...
Ngoài ra, theo những nghiên cứu mới nhất gần đây, sự chuyển hóa năng lượng quá mức của ty thể thuộc vùng chất đen trên não hay những bệnh lý tại đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày, tá tràng cũng đóng một vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh Parkinson.
Đa phần người bệnh parkinson sẽ bị run. Nhưng không phải cứ run là do bệnh Parkinson gây ra. Ngoài run, người bệnh sẽ gặp nhiều biểu hiện khác. Chưa kể đến mỗi người cũng sẽ có các triệu chứng bệnh Parkinson với mức độ khác nhau.
Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng nhất của bệnh Parkinson được các chuyên gia thần kinh sử dụng trong chẩn đoán.
Những triệu chứng rối loạn vận động cơ bản của bệnh Parkinson là: Run, cứng đờ, cử động chậm chạp và rối loạn thăng bằng.
1. Run tay chân, đầu cổ và các bộ phận khác
Run trong bệnh Parkinson là triệu chứng rất hay gặp, thường bắt đầu ở một bên tay (xuất hiện ở ngón cái và ngón trỏ, sau đó run cả bàn tay, cánh tay), sau đó lan xuống chân cùng bên rồi chuyển qua bên đối diện. Đến giai đoạn cuối người bệnh có thể bị run bất cứ khi nào. Đặc điểm này trái ngược với run vô căn hoặc run do bệnh tiểu não.
Mặc dù run ở 1 bên tay, run khi nghỉ là dấu hiệu nổi bật nhất của bệnh Parkinson giai đoạn đầu. Thế nhưng vẫn có gần 15% bệnh nhân Parkinson trong suốt quá trình điều trị không bao giờ có biểu hiện run.
Run tay khi cầm cốc nước, gắp thức ăn là triệu chứng đặc trưng của bệnh Parkinson
2. Co, cứng đờ cơ bắp
Co cứng cơ có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào của cơ thể. Đôi khi độ cứng có thể rất nghiêm trọng, gây hạn chế chuyển động và đau nhức cơ bắp.
Người bệnh thường thấy khó quay cổ, xoay người, khó trở mình khi nằm trên giường và làm những cử động khéo léo của ngón tay. Nét mặt đờ đẫn, ít biểu lộ cảm xúc như người bình thường. Với bệnh Parkinson giai đoạn cuối, người bệnh có thể gặp phải tình trạng cứng cơ toàn thân, nói nhỏ và khó…
Sử dụng sớm Tpcn Vương Lão Kiện sẽ giúp giảm run, co cứng cơ, phục hồi vận động và làm chậm tiến triển của bệnh Parkinson. Hãy gọi cho chuyên gia theo số 0904.904.660 - 0963 022 986 để được tư vấn chi tiết.
3. Chậm vận động
Người bị Parkinson rất khó bắt đầu các cử động của mình, những công việc đơn giản hằng ngày cũng trở lên chậm chạp và tốn thời gian hơn, ví dụ như cài, mở khuy áo, xỏ giầy dép, cắt gọt trái cây, chữ viết nhỏ dần. Khi đi bộ, các bước có thể trở nên nhỏ dần, thậm chí không đứng vững. Người bệnh Parkinson giai đoạn cuối gần như phải ngồi trên xe lăn và phụ thuộc vào người thân.
4. Rối loạn giữ thăng bằng
Người bệnh khó khăn khi ngồi xuống hoặc đứng dậy khỏi ghế, khi đi dễ bị ngã. Những bệnh nhân Parkinson lâu năm thường có dáng đi hơi còng lưng xuống hoặc đầu hướng về phía trước, đi kiểu giật cục. Điều này ảnh hưởng một phần tới khả năng giữ thăng bằng, vận động tự do của người bệnh.
Mất thăng bằng khiến bệnh nhân Parkinson dễ bị té ngã, đặc biệt là người cao tuổi
Những triệu chứng không thuộc về vận động có thể xuất hiện từ rất sớm, trước khi bệnh Parkinson được chẩn đoán từ 5 - 10 năm, bao gồm:
1. Rối loạn giấc ngủ: Mất ngủ về đêm, thường cảm thấy khó ngủ, hay gặp ác mộng.
2. Táo bón: Có thể xuất hiện từ rất sớm, thậm chí ngay từ trước 10 năm chẩn đoán bệnh Parkinson. Đó là do bệnh làm ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự chủ, gây giảm nhu động ruột. Nếu biểu hiện này kéo dài hơn 3 tuần mà không phải do chế độ ăn uống sinh hoạt thì rất có thể là triệu chứng sớm của bệnh Parkinson.
3. Thay đổi về khứu giác: Bệnh Parkinson có thể làm tổn thương khứu giác, khiến người bệnh mất dần khả năng nhận biết mùi, thậm chí không nhận biết được một số mùi đặc trưng như mùi mít, sầu riêng…
4. Rối loạn tình dục: Khi bệnh Parkinson phát triển, một số bệnh nhân cảm thấy giảm ham muốn và khả năng hoạt động tình dục. Một số bệnh nhân sau khi dùng thuốc điều trị bệnh Parkinson thì lại bị tăng hoạt động tình dục quá mức.
Ngoài những triệu chứng kể trên, người bệnh Parkinson có thể gặp thêm một số triệu chứng như loạn cảm đau (rối loạn cảm giác đau đớn), đứng ngồi không yên, nóng bức, tăng tiết, phù, tím tái đầu chi, hạ huyết áp tư thế, có thể gặp sa sút trí tuệ ở giai đoạn nặng…
Triệu chứng bệnh Parkinson rất dễ nhầm với hội chứng Parkinson các chứng run khác. Do đó, để chẩn đoán bệnh Parkinson chính xác nhất, bác sĩ sẽ căn cứ thêm vào kết quả chụp não (MRI sọ não), khai thác tiền sử bệnh lý, các thuốc đang dùng…
Chụp cộng hưởng từ sọ não MRI có thể giúp phân biệt bệnh Parkinson và hội chứng Parkinson
Xem thêm: Hội chứng Parkinson là gì? Khác gì so với bệnh Parkinson
Mặc dù không trực tiếp nguy hiểm tới tính mạng nhưng bệnh Parkinson có thể dẫn tới nhiều biến chứng ảnh ảnh hưởng trầm trọng tới thể chất, tinh thần của người bệnh. Có thể kể đến các biến chứng bệnh Parkinson như giảm vận động, khó nuốt, suy dinh dưỡng, trầm cảm, táo bón, rối loạn cảm giác…
Không có một thống kê cụ thể cho thấy người bị bệnh lý Parkinson có thể sống được bao lâu. Trong nhiều trường hợp, người bệnh thường tử vong do các biến chứng của Parkinson gây ra. Chẳng hạn như khó nuốt dẫn tới cơ thể suy kiệt, mất cân bằng dẫn tới té ngã... Tuổi thọ của người bệnh phụ thuộc rất nhiều vào tuổi, tình trạng sức khỏe và giai đoạn bệnh.
Xem thêm: Các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của người bệnh Parkinson
Câu trả lời là có. Bệnh Parkinson có thể di truyền từ bố mẹ sang con. Có khoảng 5 - 10% bệnh parkinson có liên quan đến yếu tố di truyền. Đặc biệt, phần lớn trường hợp bị bệnh parkinson ở người trẻ thường có bố mẹ hoặc ông bà đã mắc căn bệnh này.
Điều may mắn là tỷ lệ di truyền bệnh Parkinson ngoài phụ thuộc vào gen còn liên quan đến yếu tố môi trường khác. Chi tiết các yếu tố này là gì, bạn có thể tham khảo bài viết chi tiết “Bệnh Parkinson có di truyền không?”
Bệnh Parkinson có thể di truyền nhưng tỷ lệ không cao
Người bệnh Parkinson có thể thăm khám ở khoa Nội thần kinh tại nhiều bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến trung ương trên cả nước. Tuy nhiên nếu gần các bệnh viện sau, bạn có thể tới đây thăm khám. Bởi đây là những bệnh viện khám bệnh Parkinson tốt nhất tại Việt Nam
- Khoa Thần kinh - Bệnh viện Bạch Mai - Khoa Nội Thần kinh - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - Khoa Tâm Thần kinh - Bệnh viện Lão khoa Trung ương. - Bệnh viện Việt Đức. - Bệnh viện Thanh Nhàn. - Trung tâm Phục hồi chức năng - Bệnh viện Bạch Mai...
Xem thêm: Danh sách đầy đủ các bệnh viện khám chữa Parkinson tốt nhất
Y học có nhiều cách chữa bệnh Parkinson. Tuy nhiên, chưa có phương pháp nào có thể chữa khỏi hẳn căn bệnh này. Mục tiêu điều trị đều hướng tới giảm triệu chứng, tăng chất lượng cuộc sống, làm chậm tiến triển bệnh và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.
Các chuyên gia thần kinh nhấn mạnh: Thay vì lo lắng bệnh Parkinson chữa khỏi không? nguy hiểm thế nào?... người bệnh cần kiên trì tuân thủ lời khuyên của bác sĩ, kết hợp với các giải pháp hỗ trợ giảm run. Có như vậy, hiệu quả điều trị mới cao như mong muốn.
Lạc quan và kiên trì điều trị là chìa khóa cần có để kiểm soát bệnh Parkinson
Cách điều trị bệnh Parkinson hiệu quả nhất là phối hợp dùng thuốc đúng chỉ định với các biện pháp khác như vật lý trị liệu, giải pháp hỗ trợ chứa các hoạt chất sinh học từ thiên nhiên, tập luyện thể dục, chế độ ăn thích hợp,…
Một số người không còn đáp ứng với thuốc điều trị có thể được điều trị bằng can thiệp phẫu thuật, ví dụ như phẫu thuật kích thích não sâu.
Trong điều trị Parkinson, sử dụng thuốc Tây là điều bắt buộc. Người bệnh tuyệt đối không được thay đổi liều hay ngưng sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Có 6 nhóm thuốc thường được nhắc tới đối với người bệnh Parkinson là:
- Các thuốc chứa tiền chất của dopa-min (Levo-dopa):
Thuốc thường gặp trong nhóm này là Mado-par. Khi vào cơ thể, các thuốc này sẽ được chuyển hóa thành chất dẫn truyền thần kinh dopa-min. Đây cũng là những thuốc quan trọng nhất trong điều trị bệnh Parkinson.
Sau khoảng 3 – 5 năm (người ta gọi là “tuần trăng mật” của thuốc) thường bắt đầu có hiện tượng nhờn thuốc, buộc phải tăng liều mới có hiệu quả.
Bên cạnh đó, khoảng 50% bệnh nhân già và 90% bệnh nhân trẻ Parkinson gặp hiện tượng “tắt - bật” khi sử dụng thuốc có chứa Levo-dopa kéo dài. Hiện tượng này có nghĩa là bất thình lình đang cử động bình thường thì cứng đờ không cử động được nữa, có thể kéo dài vài tiếng đồng hồ, giống như bật tắt công tắc điện.
Levo-dopa là thuốc không thể thay thế trong điều trị bệnh Parkinson
- Chất chủ vận dopa-min: Có khả năng “bắt chước” và kích thích các thụ thể dopa-min, làm tăng hiệu quả của dopa-min trong não. Một số thuốc thuộc nhóm này như Bromo-criptine (Par-lodel), Prami-pexole (Mira-pex), và Ropi-nirole (Re-quip).
- Chất ức chế MAO – B: Đây là nhóm thuốc có tác dụng ức chế enzym monoamine oxidase (MAO-B), ngăn chặn sự phân hủy Levo-dopa trong não. Thuốc thường được sử dụng đơn độc trong giai đoạn đầu của bệnh hoặc kết hợp với các thuốc khác ở giai đoạn sau.
- Chất ức chế COMT: Thuốc có tác dụng làm tăng hoạt tính và kéo dài thời gian bán hủy của Levo-dopa.
- Thuốc kháng cholinergic: Loại thuốc này giúp cải thiện sự mất cân bằng giữa Dopa-mine và acetyl-choline, rất hiệu quả trong việc điều trị run. Trước khi có Levo-dopa, đây là loại thuốc đầu tay trong điều trị Parkinson. Gồm benz-tropine (Co-gentin), bipe-riden (Aki-neton), pro-cyclidine (Kema-drin), và trihexy-phenidyl (Ar-tane).
- Aman-tadine: Là một tác nhân kháng virus có cơ chế hoạt động không rõ ràng, giúp cải thiện các triệu chứng rối loạn vận động của bệnh Parkinson.
Bệnh Parkinson biểu hiện ở mỗi người khác nhau, vì vậy không có cách dùng thuốc chung cho tất cả các trường hợp. Việc thăm khám định kỳ ở bác sĩ chuyên khoa để điều chỉnh liều cũng như phối hợp thuốc là rất cần thiết trong điều trị bệnh Parkinson.
Nhiều nghiên cứu trên thế giới gần đây đã chứng thực hiệu quả điều trị bệnh parkinson trong đông y. Trong đó, các hoạt chất sinh học tự nhiên có trong thảo dược Thiên ma, Câu đằng đóng vai trò như tiền chất dinh dưỡng của các tế bào thần kinh. Chúng giúp làm chậm lại quá trình thoái hóa, lão hóa não ở người bệnh Parkinson, đồng thời gián tiếp làm tăng lượng dopa-min trong não bằng cách ức chế các men phân hủy dopa-min, nhờ đó cải thiện các triệu chứng cho người bệnh.
Hiện nay, các nhà Dược học đã nghiên cứu bào chế thành công Tpcn Vương Lão Kiện có sự kết hợp của Thiên ma, Câu đằng cùng nhiều thảo dược quý khác, tạo nên giải pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả cho bệnh Parkinson.
Sản phẩm giúp giảm các triệu chứng run, cứng đờ, chậm chạp, làm chậm tiến triển của bệnh, đồng thời giảm thiểu các ảnh hưởng của bệnh Parkinson lên tâm thần kinh và các rối loạn chức năng khác.
Khi sử dụng lâu dài, Vương Lão Kiện còn giúp làm giảm tình trạng ảo giác và loạn vận động do tác dụng phụ của thuốc điều trị Parkinson.
Thực tế đã có nhiều người bệnh cải thiện được đáng kể các triệu chứng của bệnh Parkinson khi kết hợp sử dụng sản phẩm Vương Lão Kiện. Bạn có thể lắng nghe chia sẻ của ông Đỗ Bình Dương (Hà Nội) trong video dưới đây:
Chia sẻ kinh nghiệm điều trị bệnh Parkinson cùng Vương Lão Kiện của ông Đỗ Bình Dương, Hà Nội
Trong điều trị Parkinson, khi điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân phẫu thuật.
Hiện nay, có 2 phương pháp phẫu thuật phổ biến. Đã có nhiều sự cải tiến trong cả hai phương pháp khi áp dụng thành công “con dao gama” để tác động vào vùng não bộ thoái hoá và thực hiện mở đồi thị bằng sóng cao tần. Tuy nhiên, các phương pháp trên vẫn ẩn chứa nhiều rủi ro nên bác sĩ đều rất cân nhắc khi chỉ định.
Với bệnh Parkinson, các phương pháp như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp hay diện chẩn cũng phần nào giúp cơ bắp linh hoạt hơn, tăng khả năng vận động và giảm các triệu chứng run tay chân, co cứng cơ.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu việc điều trị bệnh Parkinson bằng cách cấy ghép tế bào gốc thay thế tế bào sản sinh dopa-min đã chết. Các tế bào gốc này được lấy từ da của người bệnh Parkinson, trải qua quá trình biến đổi trong phòng thí nghiệm để tạo ra các tế bào thần kinh khỏe mạnh.
Hiện này phương pháp này bước đầu cho thấy có cải thiện ở một số người bệnh nhưng cũng có trường hợp không thay đổi nhiều. Vì thế, vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu khác để hoàn thiện hơn trước khi chính thức áp dụng rộng rãi trên người.
Cùng với việc dùng thuốc và chữa bệnh parkinson bằng đông y, người bệnh Parkinson cũng nên áp dụng một chế độ ăn uống và sinh hoạt thật khoa học, điều độ.
Một số thực phẩm tốt cho người bệnh Parkinson gồm:
- Các thực phẩm giàu chất oxy hoá như súp lơ, cà chua, cà rốt, socola, việt quất, mâm xôi… sẽ giúp làm chậm quá trình thoái hoá não bộ ở bệnh nhân Parkinson. - Các thực phẩm giàu dopa-min như đậu xanh, đậu đỏ, lạc, hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hướng dương, chuối… - Các thực phẩm giàu Omega-3 như cá thu, cá mòi, các trích, cá hồi, cá ngừ hoặc dầu cá...
Ngoài ra, bạn cũng nên cắt giảm lượng protein và đường trong thực đơn hàng ngày, hạn chế các thực phẩm chứa chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê...để tránh làm triệu chứng run nặng hơn.
Các bài tập nhẹ như ngồi thiền, đi bộ, tập yoga.. cũng có vai trò quan trọng trong việc cải thiện khả năng vận động của người bệnh Parkinson. Người thân nên dành thời gian để hỗ trợ người bệnh trong quá trình tập luyện, vừa để tăng thêm động lực và cũng vừa để đảm bảo an toàn.
Xem thêm: Chế độ ăn khoa học cho người bệnh Parkinson
Bệnh Parkinson hiện nay chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn, nhưng nếu được điều trị đúng hướng và tích cực thì vẫn có cơ hội làm chậm tiến triển bệnh. Vì thế, hãy trang bị cho bản thân những kiến thức cần thiết để bệnh Parkinson không thể cản trở hạnh phúc của bạn và những người thân yêu.
Nguồn: medicinenet.com, webmd.com, webmd.com
* Lưu ý: Sản phẩm này không phải là thuốc, không thay thế thuốc chữa bệnh.
